Dünya genelinde trafikte sürüş yönü, ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Çoğu ülkede trafik sağdan akar, ancak bazı ülkeler tarihsel ve kültürel nedenlerle soldan akan trafiği tercih etmiştir. Trafiğin soldan aktığı ülkelerin çoğunluğu, İngiliz İmparatorluğu’nun eski sömürgeleri olup, bu geleneksel sürüş tarzını benimsemişlerdir. Trafiğin soldan aktığı ülkeler, dünya nüfusunun yaklaşık %35’ini kapsayan geniş bir coğrafi bölgeye yayılmıştır. Bu durumun kökeni, tarihsel alışkanlıklar, politik gelişmeler ve güvenlik endişeleriyle şekillenmiştir.
Trafiğin soldan aktığı ülkelerin en ünlüsü Birleşik Krallık’tır. İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda gibi ülkelerden oluşan Birleşik Krallık, soldan akan trafiğin merkezi olarak kabul edilir. Bu geleneğin kökeni, Orta Çağ dönemine kadar uzanır. O dönemde atlı savaşçılar kılıçlarını sağ elleriyle kullanabilmek için yolun sol tarafından ilerlemeyi tercih ediyorlardı. Bu gelenek daha sonra araba sürme alışkanlıklarına da yansımış ve trafik düzenlemeleri buna göre şekillenmiştir.
Birleşik Krallık’ın eski sömürgeleri olan Hindistan, Pakistan, Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Afrika gibi ülkelerde de trafik soldan akmaktadır. Bu ülkeler, İngilizlerin yönetimi altında uzun yıllar boyunca bu sistemle trafiklerini düzenlemişlerdir ve bağımsızlıklarını kazandıktan sonra da bu uygulamayı devam ettirmişlerdir. Örneğin, Hindistan’da İngiltere’nin trafik düzenlemeleri birebir uygulanmış ve günümüzde de soldan akan trafik sistemi hâlâ kullanımdadır.
Asya kıtasında da bir dizi ülkede trafik soldan akar. Bunların başında Japonya gelir. Japonya, 19. yüzyılda batı ile olan etkileşimleri sırasında trafik düzenini belirlerken İngiltere’yi örnek almıştır. Ayrıca Japonya’nın demiryolu ağının geliştirilmesinde de İngiliz mühendisler önemli bir rol oynamıştır ve bu durum, soldan akan trafik geleneğini daha da güçlendirmiştir. Japonya’da günümüzde hala tüm araçlar yolun sol tarafından ilerlemektedir.
Japonya dışında Tayland, Malezya, Endonezya, Hong Kong ve Singapur gibi Güneydoğu Asya ülkelerinde de trafik soldan akar. Bu ülkeler, ya doğrudan İngiltere’nin eski sömürgeleri olmuştur ya da ticari ve kültürel etkilerle İngiltere’nin trafik düzenine uyum sağlamışlardır. Tayland ve Malezya gibi ülkeler, İngiltere’nin bölgede önemli bir güç olduğu dönemlerde bu trafik sistemini benimsemiş ve günümüze kadar korumuşlardır.
Afrika kıtasında da birçok ülke, İngiltere’nin eski kolonisi olmaları nedeniyle soldan akan trafik sistemini benimsemiştir. Kenya, Tanzanya, Uganda, Zambiya, Botsvana ve Zimbabve gibi ülkelerde trafik soldan akmaktadır. Bu ülkeler, İngiltere’nin 19. ve 20. yüzyıldaki sömürge yönetimleri sırasında soldan akan trafik düzenini kabul etmiş ve bağımsızlıklarını kazandıktan sonra da bu sistemi sürdürmüşlerdir.
Afrika’da trafik soldan akmayan ülkeler de vardır, ancak özellikle İngiliz kolonisi olan ülkelerde bu uygulama yaygındır. Örneğin, Güney Afrika’da da trafik soldan akar. Güney Afrika, tarihsel olarak İngiltere’nin güçlü bir etkisi altında kalmış bir ülkedir ve bu nedenle trafik sistemlerinde de İngiliz uygulamaları hâkim olmuştur.
Avustralya ve Yeni Zelanda gibi Okyanusya ülkelerinde trafik soldan akmaktadır. Bu iki ülke de İngiltere’nin eski kolonileridir ve İngiliz etkisinin bir sonucu olarak bu trafik düzenini benimsemişlerdir. Avustralya, özellikle büyük şehirlerde yoğun trafik akışını soldan sağlamak üzere altyapısını düzenlemiştir. Yeni Zelanda ise aynı sistemi devam ettirerek trafik soldan akışını benimsemiştir.
Karayipler’de de İngiltere’nin eski kolonisi olan bazı adalar soldan akan trafik sistemini kullanır. Jamaika, Bahamalar, Barbados ve Trinidad ve Tobago gibi adalarda soldan akan trafik hâkimdir. Bu adalar, İngiltere’nin denizaşırı kolonileri olmaları nedeniyle İngiliz trafik sistemine bağlı kalmışlardır. Öte yandan, Karayipler’de bazı adalar, Amerikan etkisinde kalmış ve sağdan akan trafik sistemini benimsemiştir.
Avrupa’da trafik genellikle sağdan akar, ancak bu durumun istisnaları da vardır. Birleşik Krallık ve İrlanda, Avrupa kıtasında soldan akan trafiğin en önemli örnekleridir. Ayrıca, Malta ve Kıbrıs gibi ada ülkelerinde de trafik soldan akmaktadır. Malta ve Kıbrıs, tarihsel olarak İngiliz etkisinde kalmış ve bu nedenle soldan akan trafik sistemini korumuşlardır.
Diğer taraftan, dünyada trafik soldan akan birkaç küçük ülke ve ada devleti daha bulunmaktadır. Fiji, Solomon Adaları, Samoa gibi ülkeler de soldan akan trafik sistemini kullanmaktadır. Bu ülkeler genellikle İngiltere ile ticaret ve politik ilişkileri güçlü olan bölgeler olmuştur ve bu ilişkiler sonucunda trafik düzenlemelerinde de İngiltere’nin etkisi görülmüştür.
Trafiğin soldan akmasının kökeni genellikle tarihsel ve kültürel sebeplere dayanır. Orta Çağ’da savaşçıların kılıçlarını sağ elleriyle kullanmalarını kolaylaştırmak için sol taraftan gitmeleri gerekmekteydi. Bu alışkanlık zamanla ata binme ve daha sonra araç kullanma alışkanlıklarına yansımış ve birçok ülke bu düzeni benimsemiştir.
Ayrıca İngiliz İmparatorluğu’nun dünyanın büyük bir kısmında hüküm sürdüğü dönemlerde, İngilizlerin trafik düzeni yaygın bir şekilde kabul görmüştür. Ancak, bazı ülkeler sanayileşme ve politik değişimlerle sağdan akan trafiğe geçmişlerdir. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa kıtasındaki büyük ülkeler, sanayileşme ile birlikte sağdan akan trafiği tercih etmişlerdir.
Trafiğin soldan aktığı bazı başlıca ülkeler şunlardır:
Trafiğin soldan aktığı bu ülkelerde, sürücülerin trafikte güvenli bir şekilde yol alabilmeleri için dikkatli olmaları ve özellikle farklı trafik düzenine sahip ülkelerden gelen turistlerin trafik kurallarına ekstra özen göstermeleri gerekmektedir.
AAA
