DCT, Çift Kavramalı Şanzıman olarak bilinir ve iki ayrı kavrama kullanarak vites değiştirilmesini sağlayan bir şanızman türüdür. Geleneksel ve manuel şanzımanlarda tek bir kavrama bulurken, DCT şanzımanda biri tek sayılı dişliler için diğeri ise çift sayılı dişliliker için kullanılmaktadır. Bu yapı sayesinde vites değişimleri çok hızlı ve kesintisiz olarak gerçekleştirilir. DCT şanzımanlar aracı kullanırken sürücünün vites değiştirme süresini ve enerji kaybını en aza indirmektedir. Böylece hem performans hem de yakıt verimliliğini artırabilir.
DCT şanzımanlar birçok farklı mekanik özelliklere sahip olabilir. DCT şanzımanlar, yüksek tork taşıma kapasitesine sahiptir. Böylece performans araçlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Tam zıttı kuru kavramalı DCT şanzımanlar ise daha hafif bir yapı ile yakıt verimliliği sağlar. Bu şanzıman türü genellikle şehir içi araçlarda tercih edilmektedir.
DCT şanzımanın temel işlevi ise, aracın vites geçişlerini daha hızlı ve sorun olmayan bir şekilde gerçekleştirebilmektir. Bu şanzıman türü ise hem manuel hem de otomatik şanzımanların pozitif özelliklerini barındır. DCT şanzımanlar, hızlı ve kesintisiz vites değişimi yaparak daha rahat bir sürüş deneyimi sağlar. Bu özellik genellikle performans odaklı araçlarda ve hızlı vites değişimleri ile aracın ivmelenme süresini kısaltır.
Yakıt verimliliği için DCT şanzımanlar avantaj sağlamaktadır. Geleneksel şanzımanlara kıyasla daha az enerji kaybı yaşanır ve motor daha verimli bir şekilde kullanılır. Yakıtın daha verimli kullanılmasıyla yakıt tüketimi de azalır.
DCT şanzımanlar, bugün birçok otomobil üreticisi tarafından kullanılmaktadır. Bu markalar; Volkswagen, Audi, BMW, Mercedes-Benz, Ford, Hyundai, Kia ve Renault gibi markalardır. Her markada şanzımanları farklı modelleri sunmaktadır. DCT Şanzıman türü, birçok araç türünde tercih edilmektedir. Spor otomobillerde, DCT şanzımanlar sürüşü iyi bir hale getirip aracın dinamiklerini de arttırır. Konforlu ve yakıt tasarrufu sağlayan bir sürüş sunmaktadır.
DCT şanzımanlar, yarı otomatik şanzımanlar olarak sınıflandırılır. Fakat sürüş açısından tam otomatik şanzıman gibidir. Sürücü vites değişimlerine müdahale edememektedir, sistem vites değişikliklerini otomatik olarak yapmaktadır. Yarı otomatik şanzımanlarda manuel vites değişikliği yapılabilmektedir. Böylece sürücü gerekli olan durumlarda manuel olarak kontrolü alabilirler.
DCT şanzımanlar, özellikle de performans odaklı olan araçlar ve bunu talep eden sürücüler için cazip bir seçenektir. Manuel modda, sürücüler vites değişimini istediklerine göre yapabilirler. Böylece daha dinamik bir hale getirir. Fakat genellikle insanlar DCT şanzımanları tam otomatik gibi kullanır ve vites değişimini sisteme bırakır.
DCT şanzımanlar çok geniş bir kullanıcı kitlesine hitap eder. Performans odaklı olan kişiler için DCT şanzımanları tercih eden ve daha az yakıt harcanmasına dikkat eden sürücüler bu teknolojiden yararlanmaktadır. Günlük kullanımda da oldukça konforlu bir sürüş sağlar. Fakat bu şanzıman spor araçlarda da oldukça tercih edilir. Hızlı vites değişikliği sağlarlar.
Audi, BMW ve Mercedes-Benz gibi araçların kullanıcıları da, bu şanzımanı performans ve lüksü bir arada bulunur ve deneyimlenir. Ayrıca Volkswagen, Hyundai, Kia gibi markaların kullanıcıları da özellikle DCT şanzımanların sunduğu avantajlardan yararlanır. Hem şehir içi sürüşlerde konfor ve yakıt verimliliği sağlamasının yanında dinamik ve hızlı bir vites geçişleri sağlar.
DCT şanzımanlarda iki adet debriyaj bulunmaktadır. Fakat bu debriyajlar geleneksel ve manuel şanzımanlardaki gibi sürücü tarafından direkt olarak kontrol edilemez. Vites değişimleri otomotaik olarak gerçekleştirilirken bu debriyajlar kullanılır. Bir debriyaj sistemi tek sayılı vitesler için çalışırken diğer debriyaj çift sayılı vitesler için çalışmaktadır. Böylece bir vites değiştirilirken diğeri hazırta bekletilir ve geçiş daha hızlı olabilir. Tüm bu aşamalarda sürücü bunları hissetmez ve debriyaj otomatik sistem tarafından kontrol edilir.
DCT şanzımanlar debriyajların minimum seviyede aşınmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Islak ve kuru her iki debriyaj türünde de debriyajın doğru çalışabilmesi ve uzun ömürlü olabilmesi için düzenli bakımlara, düzenli yağ değişimlerine ihtiyaçları vardır.
DCT şanzıman yağı, düzenli olarak kontrol edilmelidir. Ayrıca belirli aralıklarla da değiştirilmesi gerekmektedir. 60.000 kilometrede bir olacak şekilde şanzıman yağı değiştirilmelidir. Fakat bu aracı nasıl kullandığınıza ve üreticinin, uzmanın tavsiyelerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Yoğun şehir içi trafiklerde sık sık dur kalk yapıyorsanız yağ daha hızlı tükenebilir ve değişim aralığı kısalır.
DCT şanzımanlarda yağın kalitesi çok önemlidir. Doğru yağ kullanımı ile birlikte şanzıman verimli bir şekilde çalışabilir ve daha az aşınır. Yağ değişimi yapıldığı zaman şanzıman fiktresi de kontrol edilmelidir. Böylece şanzımanın içerisindeki kir ve tozlar temizlenir, sistem daha uzun süre çalışır.
DCT şanzımanlarının yağ kapasitesi, şanzımanların özelliklerine ve aracın modeline bağlı olarak değişmektedir. DCT şanzımanlar 4 ve 7 litre arasında yağ kapasitesine sahiptir. Fakat bu miktar her araç için farklılık göstermektedir. Örnek vermek gerekirse, daha büyük olan ve performans odaklı araçlarda kullanılmakta olan DCT şanzımanlar, çok daha fazla yağ kapasitesine sahiptir. Yağ kapasitesinin doğru kullanımı ve doğru bilgi için kullanım kılavuzuna veya yetkili bir servis tarafından bakılması gerekir.
Şanzıman yağı seviyesi düzenli olarak kontrol edilmeli ve bakımı yapılmalıdır. Bu sayede şanzımanın ömürü daha uzun ve sorunsuz olabilir. Yağın eksik olduğu bir durumda şanzıman doğru çalışmayabilir ve aşırı ısınabilir. Fakat bunun tam tersi, yağın fazla olduğu bir durumda da şanzıman içerisinde basınç sorunlarına neden olacaktır. Bu nedenle yağ seviyesi üretici tarafından belirtilmiş seviyede tutulmalıdır.