Araçtaki Klimanın Çalışma Mantığı Nasıldır?

Araç klimaları, normal klimaların çalışma formatıyla aynı prensipte araç içini soğutma ve ısıtmak için kullanılır. Araç içi klimalar evde kullandığımız ev tipi klimalar ve diğer klima tipleri ile aynı format ile çalışmaktadır. Klima birçok bileşeni içinde barındırır fakat havanın içeride ve dışarıda hareket ettirilmesini sağlamak için temel dört bileşeni vardır. Bunlar; kondenser, kompresör, genleşme valfi ve evaporatörden oluşmaktadır. Bu dört bileşen sayesinde soğutucu gaz devre içinde dolaşımını gerçekleştirebilir.

Klimanın dört bileşeninin çalışma presinbi ise;

• Kompresör: Soğutucu gaz, düşük basınçlı, düşük sıcaklık bir gaz olarak kompresördedir. Kompresör, motor tarafından soğutucu gazı yüksek basınca ve yüksek sıcaklığa sahip bir aşamaya getirmektedir. Bu işlemler sayesinde, soğutucu gazın sıcaklığı artarak kondenserin verimli bir şekilde çalışmasına olanak sağlar.
• Kondenser:  Kompresörden çıkan yüksek basınçlı olan bu gaz, yüksek sıcaklıktadır ve kondenserden geçmektedir. Kondenser genellikle aracın ön kısmında ve radyatöre yakın olarak bulunur. Kondenser hava akışı ile soğutulmaktadır.
• Genleşme Valfi: Soğutucu gaz sıvı halde olan bir formdadır ve genleşme valfinden geçer. Genleşme valfi ile gazın basıncı düşürülür, böylece sıvının çok daha hızlı buharlaşması sağlanır. Basıncın düşmesi ile birlikte gazın sıcaklığı da düşmeye başlar.
• Evaporatör: Genleşme valfinde düşük basınca gelen sıvı, düşük basınçlı ve düşük sıcaklıkta olan bir formatta evaporatöre girer. Evaporatör genellikle torpido gözünün arka kısmında bulunmaktadır. Bu sıvı buharlaşır ve gaz haline gelir ve çevresinde bulunan havayı soğutmaya başlar. Son aşamada ise fanlar ile aracın içine hava üflenir ve yolcular çok daha konforlu bir yolculuk geçirebilir.

Bu hava, soğutucu gaz tekrar tekrar evaporatöre girer, burada tekrar gaz haline gelir ve kompresöre geri döner ve yukarıdaki döngüler başlar. Böylece aracın içi devamlı olarak belirli bir sıcaklıkta durur. Bu dört bileşenin sağlıklı ve doğru çalıştığı bir denklemde klima da verimli bir şekilde çalışabilir. Düzenli bakım ile klimanın performansı maksimum seviyede tutulup, klimanın arızasının önlenmesine yardımcı olabilir.

Araçta Klima Kullanmanın Zararları Nelerdir?

Araçta klima kullanımı seyahat edenlere konfor sağlamaktadır fakat zaman zaman bazı yan etkileri olabilmektedir. Bunlar yakıt tüketimi, çevresel etki, motora ekstra yük yaratması gibi pek çok sebep olabilir. Araçta klima kullanmanın zararları;

• Yakıt Tüketimi: Araçların kliması motorun gücü kullanılarak çalışır bu nedenle klima çalışırken motor da daha fazla çalışır. Motorun klima açıkken daha fazla çalışması ise yakıt tüketiminin artmasına sebep olur. Bu durum uzun vadede aracın yakıt verimliliğini olumsuz etkiler.
• Motorun Üzerinde Yaratılan Yük: Klima motorun gücünü kullanarak çalıştığı için klimanın sürekli çalışması motorun üzerinde ekstra bir yük yaratır. Bu nedenle motor çok daha fazla ısınabilir, uzun bir vadede motorun parçalarının daha hızlı yıpranması ve aşınmasına neden olur. Bu motorda yaratılan yük özellikle aracınızın motor gücü düşükse bu yükü daha fazla hissedersiniz.
• Sağlık Sorunları: Araç içinde ve diğer alanlarda klimaları sürekli olarak kullanıyor olmak zaman zaman sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Klima sistemleri havayı kurutur ve bulunduğunuz iç mekanın nem seviyesini düşürür. Bu durumda uzun süreli klima kullanımında cildinizde, gözünüzde kuruluklar ve bazı solunum problemleri meydana gelir. Bir diğer açıdan eğer klima düzenli olarak temizlenmiyorsa klima sisteminde biriken tüm kirler, tozlar, alerjenler tekrardan aracın içine üflenerek bu hastalıkları ve problemleri tetikleyebilir, bunlara yol açabilir. 
• Çevresel Etki: Klimalardaki soğutucu gazlar çevreye zararlı olabilmektedir. Geleneksek gazlar sera gazı etkisine sahiptir ve bu gazlar doğaya salındığında zararlı olmaktadır. Modern klimalarda bu soğutucu gazlar çevre dostu bir şekilde kullanılmaktadır.
• Elektrik Sistemi Üzerinde Yük: Klima aracınızın eski ve zayıf akülere sahip olduğu durumlarda aracın elektrik sistemine ve motorda ekstra yük yaratır. Bu durum özellikle de eski ve zayıf olan akülü araçlarda akünün ömrünü kısaltır ve araçtaki elektrik sisteminin performansını da yıpratarak aracın performansını olumsuz etkiler.

Araçta Klima Kullanmak Akaryakıt Harcar mı?

Araçta klima kullanımı akaryakıt tüketimi oranını artıran bir durumdur. Klima aracın motor gücü ile motor gücünden faydalanarak çalışır. Bu durumda motorun daha fazla çalışmasına, yakıtın da daha fazla tüketilmesine neden olur. Klima çalıştığı için kompresör devreye girer ve motor daha fazla enerji tüketirken yakıt tüketiminde artış olur. Bu özellikle de yoğun trafikte, uzun seyahatlerde hava koşulları da yüksek olduğunda bu durum bariz olmaktadır.

Klima kullanımı ilk olarak motor üzerindeki yükü artırmaktadır. Kompresör motorun güç kaynaklarını kullanır ve bu şekilde çalışır, kompresör motorun güç kaynağını kullanır ve motor daha fazla çalışır bu da hem motorun çok fazla çalışmasına yani ek yük oluşmasına neden olur hem de özellikle aracınızın motor gücü düşükse daha fazla yakıt harcamanıza neden olur.

Yakıt tüketimi ise klima kullanımında aracınızın modeline, motor gücüne, klima sistemine, kullanım oranı ve koşullarına bağlı olarak genellikle %5 ve %20 oranı arasında bir artışa neden olabilmektedir. Bu kullanım oranını şehir içi trafik oranı, trafikte dur kalk yapılması da tüketimi doğru oranda etkilemektedir.

Klima kullanırken bir diğer yakıt tüketimini artıran unsur ise aracı kullanma hızınızdır. Aracı kullanırken yüksek bir hızda uzun süre kullanmak, uzun yolculuklarda kullanmak nispeten daha az etkili olabileceği gibi, daha düşük bir hızda ve aracın sürekli olarak trafikte dur kalk yaptığı bir sürüşte yakıt tüketiminiz çok daha fazla olacaktır.

Hava durumu da tüketimi etkileyen bir unsurdur, yüksek sıcaklıklar ve nemli ortamlarda klima kullanıldığı zaman motor çok daha fazla çalışır ve yakıt tüketimini artırır klima iç mekanı serinletirken ve iç mekandaki nemi düşürürken bu aşamada enerji ve yakıt tüketimi yapar.

Son olarak klima kullanımı sırasında yakıt tüketiminizi minimum seviyeye indirmek için bazı önlemler alabilirsiniz. Örnek olarak; klimayı açmadan önce aracı biraz havalandırmanız, fan hızını düşük bir seviyede tutarak klima ve araca düzenli olarak bakım yapmanız etkili olacaktır. Ek olarak aracın iç sıcaklığını, ortamın dış sıcaklığına yakın bir derecede ayarlamanız ve gereksiz yere uzun sürelerce çalıştırmamanız da faydalı olacaktır.