Hız sınırı, bir motorlu taşıtın karayolu üzerinde ulaşabileceği en fazla hızı belirler. Maksimum hızı belirleyen hız sınırı, karayolu trafik yönetmeliğinin kararı ile belirlenir ve belirlenmiş olan bu sınırlar ve kurallar trafik levhaları doğrultusunda sürücülere aktarılır. Fakat hız sınırları yol ve aracın türüne göre farklılık gösterebilmektedir.
Hız sınırlarının yolun türüne göre değişmesi ise, yolun bulunduğu faktörelere, fiziki koşullara, çevresel etkilere, yolun yoğunluk oranına ve risk oranına göre ele alınır. Şehir içinde bir yolun hız sınırı düşükken otoyollar için bu durum daha farklıdır. Bunun sebebi ise otoyollarda yaya trafiğinin ya da bisiklet gibi herhangi başka bir trafiğin olmamasıdır. Bu yollar sürücülerin daha yüksek hızlarda gidebileceği şekilde hazırlanmıştır.
Birçok trafik kuralında olduğu gibi hız sınırlarının ihlal edildiği durumlarda da çeşitli yaptırımlar uygulanmaktadır. Kurallara uymamanın yaptırımları arasında çoğunlukla para cezası, sürücü belgesinin belirli sürelerde kullanılmaması veya sürücü belgesine el konulması yer alır. Hız sınırlarının ihlali ise radar cihazlar, trafik kameraları gibi ekipmanlar ile kontrol edilir.
Hız sınırı sayesinde trafikte bireyler çok daha güvenli bir şekilde hareket edebilir. Hız sınırları ile trafik güvenliği sağlanır, kazalar çok büyük oranda önlenir ve güvenlik sağlanabilir. Birkaç madde ile hız sınırının önemini açıklayalım;
Otobanlarda, şehirdekinden aksine daha yüksek bir hız sınırı uygulanmaktadır. Bunun nedeni otobanların hız yapmaya yol ve yoğunluk açısından daha uygun olmasıdır. Fakat yine de otobanda hız sınırı aracın türüne, yolun özelliğine göre farklılık gösterir. Otomobiller için hız sınırları Türkiye’de yerleşim yerlerinde, şehirlerde 50 km olarak belirlenmiştir, bu bölünmüş yollarda 110 km, otobanlarda ise 130 km’dir. Hız sınırı yolun ne kadar iyi olduğuna da bağlıdır, eğer yolun yapısal özellikleri hız yapmaya uygunsa, bir kazaya sebebiyet vermeyecekse o otobanda hız yapılması daha olasıdır. Yolun yapısının yanı sıra aracın türüne göre de bu hız sınırı değişkenlik gösterir. Şu şekilde sıralayabiliriz;
Bu hız limitleri sayesinde trafikte kişilerin maksimum güvenliğe ulaşabilir, kazaları en az seviyeye indirerek sağlıklı bir trafik ortamı oluşturulabilir. Yüksek hız sebebiyle şoförün refleksleri daha az olabilir bu kaza riskini artıran bir durumdur. Kazaların yıkıcı olmaması için otobanlarda hız sınırlarına uymak ciddi durumların önüne geçer.
Otobanlarda hız limitleri, sürüş sırasında ara ara karşınıza çıkan levhalarda sürücülere bildirilir. Hava koşulları, herhangi bir kaza, gibi birçok sebep ile yolda oluşan herhangi bir negatif durumda da bazen geçici olarak bu hız sınırları değişmektedir. Bu hız limitleri diğer levhalardan farklı olarak çok daha parlak dikkat çekicidir, bazen dijital bir işarette olabilmektedir.
Otoyollarda araç çeşitlerine göre belirlenen hız limitlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Hız sınırını ihlal ettiğiniz bir durumda bunun tespiti çoğunlukla otobanlarda bulunmakta olan radar cihazları ve kameralar ile tespit edilir. Bunlardan biri sabit radarlardır, bir diğerleri ise mobil radarlar olabilmektedir. Sabit radarlar otobanlarda belirli noktalara yerleştirilmiştir ve hız sınırını aşan tüm araçların plaka bilgilerini kaydetmektedir. Mobil radar ekipleri de belirli noktalarda hız kontrolleri yaparlar. Bu hız kontrolleri sırasında ihlalleri tespit ederler. Mobil radar ekiplerini en çok trafiğin diğer bölgelere göre daha yoğun olduğu yerlerde görürüz.
Eğer hız sınırının ihlallerini geçtiyseniz, bu ceza size elektronik ortamda yansır. Trafik cezası sizin ikamet ettiğiniz adrese iletilir ve hız limitinize göre bir fiyatta ceza gelir. Bunun belirlenmesi ise hız sınırını % kaç aştığınız ile doğru orantılıdır. Genellikle %30’a kadar düşük miktarlarda ceza alabilirken, %30’dan fazla aşılan bir hız sınırında daha yüksek ceza alırsınız, hatta bazen bu durum sürücü belgesine belirli süre el konulması, araca el konulması gibi durumlara da yol açar.
Hız sınırı sebebiyle ceza aldığınızda bunu online sistem üzerinden kontrol edebilirsiniz. İkamet ediyor olduğunuz adresinize posta yoluyla da bu ceza ulaşabilmektedir. Hız sınırı cezaları e-devletten, ilgili bankaların online bankacılık işlemlerinden, mobil uygulamalarından yapılabilmektedir. Ek olarak PTT şubesinden ve vergi dairelerinden de ödenebilmektedir.
Ödeme işleminde ceza numarasını kullanarak ödeme yapabilirsiniz. Bu numara ceza makbuzunun üzerinde bulunmaktadır. E-Devlet üzerinden ödeme yapmak istiyorsanız sisteme giriş yaptıktan sonra “Trafik Para Cezası Sorgulama” ekranı üzerinden kontrol edebilir ve ödeme yapabilirsiniz. Bu en kolay ve en hızlı yöntemdir. Fakat bazen bankalar ve PTT şubesinden yapılan trafik cezası ödemelerinde taksit imkanı sağlanmaktadır. Eğer %30’un üzerinde olan gibi yüksek miktarda bir ceza aldıysanız ödeme kolaylığı yaratabilir. Ek olarak cezanızı erken ödemeniz durumunda, ödeme yapılmasını teşvik etmek için %25 oranında bir indirim de uygulanır.
Otobanlarda ve şehir içi yollarda belirlenen hız sınırları trafikte güvenliği sağlar, kazaların büyük oranda önüne geçer. Hız sınırları bu nedenle sadece bir kural ya da yasal zorunluluk değil aynı zamanda toplumsal olarak uymamız gereken bir kuraldır.
AAA
